Ziemia Marszałka
To pałac Piłsudskiego – informuje mężczyzna w szaro-granatowej kufajce. Radzi odwiedzić stację kolejową w Bezdanach. Kierują się tam wszystkie wycieczki, ale on nie wie dlaczego. – Musi ona też tego Piłsudskiego – konstatuje
Ten dąb miał przeżyć wszystkich. Zasadzono go jesienią 1937 r. w miejscu, gdzie stała niegdyś kolebka dziecięcia. Teren spalonego dworu w Zułowie starannie przedtem uporządkowano. Pierwotny plan obejmował odtworzenie całego założenia, ale po śmierci Marszałka zapadła decyzja, że powstanie tu rezerwat historyczny. Odsłonięte fundamenty obłożono granitowymi płytami, ustawiono mensę ołtarzową, wytyczono ścieżki, nasadzono drzew. Miało tu powstać sanktuarium, miejsce pielgrzymek narodowych.
Dąb sadził prezydent Ignacy Mościcki. Pani Helena, która mieszka w dawnej dworskiej oficynie, miała wówczas dziesięć lat i pamięta tylko, że przyjechało mnóstwo ludzi, wojska i księży. – Było tu wtedy ładnie, ale Sowieci wszystko zniszczyli – mówi. Niewiele brakowało, by nowa władza wykończyła także dąbek. Na posadach dworu zbudowano chlewnię. Nieczystości zatruwały drzewo. Podratowano je w latach 90., ale nadal choruje. Związek Polaków na Litwie wykupił niedawno podworską działkę i zaczął ją porządkować. Zabudowania kołchozowe rozebrano, została tylko długa betonowa hala z wygiętym dramatycznie dachem porośniętym chwastami. Z daleka wygląda jak przedpotopowy zwierz wynurzający się z otchłani. Obok dębu stanęła pamiątkowa płyta, na której widnieje napis: „Dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek”. Przed wojną zadano sobie niemało trudu, by w aranżacji przestrzeni wykorzystać tylko miejscowe materiały....
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta