Rewolucja przemysłowa
Liberalnemu podejściu, zakładającemu, iż postęp dokonuje się dzięki działaniu „niewidzialnej ręki rynku”, przypisać pewnie należy, że to w Anglii, a nie w wyraźnie przewyższającej ją na początku XVIII wieku pod wieloma względami Francji, doszło do nader ważnych przemian, które zbiorczo nazywamy rewolucją przemysłową.
Złożyło się na to kilka wynikających z tego nastawienia, a związanych z aktualną koniunkturą przyczyn.
W Anglii wcześnie zniesiono poddaństwo, uwalniając chłopów od dożywotnich świadczeń na rzecz panów feudalnych. Nie nadano im jednak ziemi, a tylko część z nich mogła znaleźć pracę w wielkich majątkach, w których stosowano udoskonalone metody uprawy ziemi (m.in. płodozmian) i narzędzia, a nawet pierwsze maszyny rolnicze i nie potrzebowały wielu robotników rolnych. Powstała zatem na wsi poważna nadwyżka siły roboczej niemającej środków utrzymania. Ludziom tym groziła dosłownie klęska głodu, gotowi więc byli przyjąć każde zajęcie – także w mieście – by przeżyć.
Równocześnie bardzo szybko rozwijały się w Anglii niektóre dziedziny wytwórczości mające nieograniczone praktycznie rynki zbytu w zamorskich koloniach – przede wszystkim włókiennictwo, a także hutnictwo i związane z nim górnictwo. Sprzyjała temu rozwojowi przemysłu polityka władz przychylnych wolnej konkurencji. Ludzie bogaci chętnie lokowali w nim kapitały, gdyż przynosiło to w krótkim czasie duże zyski.
Główną rolę odegrał przemysł włókienniczy, stając się na kilka dziesięcioleci główną dziedziną strategiczną dla całości rozwoju techniki. Z jego potrzeb brały się wówczas najistotniejsze bodźce i inspiracje, mające silny bezpośredni wpływ na związane z...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta