![[?]](https://static.presspublica.pl/web/rp/img/cookies/Qmark.png)
Walka z szund – Icchok Lejbusz Perec
Wykoślawiona tradycja goldfadenowska oraz nasilająca się amerykanizacja repertuaru sprawiły, że w codziennej praktyce liczne już sceny żydowskie, działające przecież na własny rachunek, sięgały po trywialne utwory, pełne kiczowatych efektów.
Właśnie walka z teatrem szund (śmieci) – w imię wysokich wartości literackich – ożywiła po roku 1905 żydowskie koła literackie pod wodzą Icchoka Lejbusza Pereca [(1852 –1915) patrz zeszyt nr 18], autora dwu dramatów symbolicznych: „Di goldene kejt” (Złoty łańcuch) i „Baj nacht ojfn ałtn mark” (W nocy na starym rynku), mających liczne podobieństwa z twórczością Stanisława Wyspiańskiego.
Powołane przez niego Towarzystwo Literackie w 1910 r. w sali Filharmonii Warszawskiej zwołało wielki wiec, poświęcony naprawie teatru żydowskiego. Do Warszawy zaproszono literacką trupę, założoną w Odessie w roku 1908 przez powieściopisarza i dramaturga Pereca Hirszbejna (1880 – 1948), która poniosła klęskę finansową i się rozpadła. Nie ostudziło to zapału Pereca i innych członków Towarzystwa, choć nie udało się im zorganizować w Warszawie żydowskiego teatru artystycznego.
