Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

Ciemna karta powstania kościuszkowskiego

08 stycznia 2010 | Życie Warszawy | Rafał Jabłoński
Obraz  Aleksandra Orłowskiego przedstawiający rzeź Pragi,  namalowany około 1810 roku. Dzieło nosi charakter propagandowy, ukazujący okrucieństwo rosyjskich  żołnierzy;  Europa była wstrząśnięta bezsensownym mordem cywilów
źródło: Wikipedia
Obraz Aleksandra Orłowskiego przedstawiający rzeź Pragi, namalowany około 1810 roku. Dzieło nosi charakter propagandowy, ukazujący okrucieństwo rosyjskich żołnierzy; Europa była wstrząśnięta bezsensownym mordem cywilów
Krzyż – pomniczek ku czci poległych na Pradze. Stoi u zbiegu Jagiellońskiej z al. Solidarności
autor zdjęcia: Jakub Ostałowski
źródło: Fotorzepa
Krzyż – pomniczek ku czci poległych na Pradze. Stoi u zbiegu Jagiellońskiej z al. Solidarności
Rysunek  z epoki, przedstawiający oblężenie  Pragi – nader schematyczny, niemający wiele wspólnego z rzeczywistością (wały biegły  inaczej, a Góry Piaskowej  nie ma). Odnaleziono go w prywatnych zbiorach i pierwszy raz upowszechniono przed stu laty
źródło: Archiwum
Rysunek z epoki, przedstawiający oblężenie Pragi – nader schematyczny, niemający wiele wspólnego z rzeczywistością (wały biegły inaczej, a Góry Piaskowej nie ma). Odnaleziono go w prywatnych zbiorach i pierwszy raz upowszechniono przed stu laty
Rok 1794. Walki na ulicach Warszawy – rycina z epoki
źródło: Archiwum
Rok 1794. Walki na ulicach Warszawy – rycina z epoki

Wspominając mało godnych patronów ulic („ŻW” z 23 października 2009 r.), nie sądziliśmy, że przeszłość jednego z nich wzbudzi tyle kontrowersji. Kilku czytelników było oburzonych posądzeniem filozofa i matematyka Józefa Hoene-Wrońskiego o zdradę stanu.

Polski oficer Hoene-Wroński po wzięciu do niewoli pod Maciejowicami w 1794 roku przeszedł na stronę rosyjską i narysował plan umocnień Pragi. Głównym oskarżycielem w tej sprawie był... on sam, gdyż w liście do generała Henryka Dąbrowskiego przyznał się do tego!

Zdrada?

Hoene-Wroński jako oficer artylerii zapisał piękną kartę podczas obrony stolicy przed Prusakami w początkach sierpnia 1794 roku. Jednakże 10 października wzięty został do niewoli pod Maciejowicami przez adiutanta gen. Tormasowa.

A tenże oświadczył mu, że może liczyć na względy, o ile narysuje plan fortyfikacji Pragi. Czy tak było, czy też Wroński sam się zgłosił – prawdy nie poznamy. W każdym razie po latach pisał do gen. Henryka Dąbrowskiego (tłumaczenie z francuskiego): „Cała trudność polegała na wykonaniu. Byłem na Pradze zaledwie dwa, najwyżej trzy razy, pojęcie, jakie miałem o jej usytuowaniu, było dość ograniczone, trzeba było jednak zdecydować się na wykonanie jakiegokolwiek planu, byleby tylko mi się udało i bylebym nie był narażony na wstyd, że tego nie umiem, bo jak sobie przypominam, uważałem się za zaszczyconego w pewnym stopniu, że mogę to uczynić (...)“. Oryginał listu znajduje się w Archiwum Głównym Akt Dawnych w tzw. tekach Dąbrowskiego. Po dziesięciu...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Brak okładki

Wydanie: 8517

Spis treści
Zamów abonament