Dom spółdzielców w dawnej alei arystokracji i burżuazji

autor zdjęcia: Robert Gardziński

źródło: Rzeczpospolita

Budynek powstał na planie litery U i jest wybitnym przykładem akademickiego klasycyzmu. Nawiązuje do estetyki starożytnej Grecji i Rzymu.

Mokotowska 51/53 w Warszawie.

jerzy ziemacki

Dom mieszkalny pod adresem Mokotowska 51/53 został wybudowany w 1925 roku przez Pierwsze Warszawskie Towarzystwo Spółdzielczej Budowy Własnych Mieszkań. Towarzystwo założone przez lekarzy i adwokatów, przekształcone w Spółdzielnię Mieszkaniową Dom, rzeczywiście było jedną z pierwszych tego typu kooperatyw w stolicy. Wcześniej kamienice powstawały na zlecenie pojedynczych inwestorów. Ruch spółdzielczy w II Rzeczypospolitej zmienił ten stan rzeczy, choć niektóre plany krzyżował wielki kryzys. Pionierska spółdzielnia mieszkaniowa w Warszawie powstała 1 lipca 1923 roku, w jej skład weszło 54 członków, w tym 21 kobiet.

Pierwszym celem nowej spółdzielni było zebranie funduszy potrzebnych na zakup działki w centrum miasta. Wybór padł na ulicę Mokotowską, już wtedy jedną z najdroższych i najbardziej reprezentacyjnych ulic Śródmieścia. Do końca XIX wieku była to ekskluzywna aleja arystokratów i wielkiej burżuazji, swoje posiadłości mieli tu książęta Radziwiłłowie, Woronieccy, Lubomirscy. Z początkiem XX wieku rozpoczął się proces demokratyzacji Mokotowskiej, zaczęła tutaj przeważać zamożna klasa średnia. Spółdzielnia odkupiła działkę od księcia Lubomirskiego. Kamień węgielny pod budynek położono już 23 listopada 1923 roku, co pokazuje, że działano szybko...