Trzeba bronić konstytucji

Musimy zacząć powtarzać zmodyfikowane wezwanie Katona, nie o zburzenie Kartaginy, lecz o respekt dla ustawy zasadniczej – uważa profesor.

W dniach 14–15 grudnia odbył się II Kongres Praw Obywatelskich organizowany przez rzecznika praw obywatelskich we współpracy z OBWE/ODHIR. Rzecznik wykonuje swój konstytucyjny mandat w warunkach, które wymagają szczególnej refleksji nad stanem wolności i praw jednostki.

Dużo, ale nie wszystko

Od trzech lat Konstytucja RP jest trwale, intencjonalnie naruszana, w procesie zarówno stanowienia prawa, jak i stosowania. Nie mamy kryzysu konstytucyjnego. Ten miał miejsce w listopadzie i grudniu 2015 r. Od tamtej pory obserwujemy wzmożony proces wyłączania poszczególnych norm i mechanizmów konstytucji i zmianę konstytucyjnego porządku państwa bez formalnej zmiany konstytucji. Dzieje się to w trybie ustawodawstwa zwykłego. Jest to możliwe dlatego, że wyłączony został najważniejszy bezpiecznik współczesnego państwa: sądowa kontrola konstytucyjności prawa.

Analiza wniosków do Trybunału Konstytucyjnego w sprawach ustaw uchwalonych w ostatnich trzech latach prowadzi do następującej obserwacji – wątpliwości dotyczyły ponad 30 norm konstytucyjnych. Wszystkie przykłady naruszonych przepisów, w tym zasad podstawowych, związane są – u swojej podstawy – z odrzuceniem ich funkcji gwarancyjnych o charakterze ustrojowym, systemowym i instytucjonalnym. A każdorazowo, w samej istocie, chodzi o wolności i prawa jednostki.

Nienachalna...