Nastała utopia czasu bez historii

Patriotyzm, heroizm i męczeństwo uznano za budzące demony przeszłości.

Historia europejska rozumiana jako historia zła i opresji, z takimi wyjątkami jak rewolucja francuska 1789 r. czy marksizm, stała się w wyniku rewolucji 1968 r. podstawą samoidentyfikacji zachodniej Europy. Dom Historii Europejskiej w Brukseli taką narrację promuje, a ostatecznym „zamknięciem" złej historii staje się Unia Europejska. Stąd nacisk, by historię Polski ujednolicić z tą oficjalną narracją, choć akurat w kwestii drugiej wojny światowej ma się ona nijak do polskiego doświadczenia.

Narzędzie powszechnej moralności

Spory o historię są dzisiaj sporami nie tyle o fakty, co o kształt świata, jaki ma być budowany, są wojną kulturową. Przezwyciężenie historii to jej oczyszczenie moralne, badanie pod kątem tego, co dziś uznane zostało za spełnienie moralnej doskonałości, ostatecznie oczyszczonej świadomości. Wiara w ludzką godność opierała się niegdyś, pisze Chantal Delsol, na wierze w ojcostwo Boga, dzisiaj natomiast wierzymy w godność ze względu na „Nigdy więcej!". Dlatego rzeczą zasadniczą stało się panowanie nad historią, bo nie mamy nic innego, co mogłoby...