Masada nad Wisłą
Wierni żydowskiej i polskiej tradycji. Rozmowa z dr. hab. Andrzejem Żbikowskim z Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie
Rz: Czy powstanie w getcie warszawskim można porównać do obrony Masady?
Andrzej Żbikowski: – Większość uczestników walk w getcie stanowili młodzi syjoniści wychowani w kulcie Masady – żydowskich Termopili. Tuż przed wybuchem drugiej wojny światowej angażowali się w ruch kibucowy. Ich ideologia nakazywała myśleć po pierwsze o odbudowie Państwa Izrael. Chcieli je odtworzyć na zasadzie solidarności i równości społecznej. Zamierzali też przekształcić społeczeństwo żydowskie w duchu wymaganym przez wszystkie nurty romantyczne. Pragnęli kształcić się tak, aby w przyszłym państwie wszystkie ważne zawody mogły być reprezentowane przez współbraci. Izrael miał być samowystarczalny gospodarczo. Syjoniści zdawali sobie też sprawę, że ich życie w ojczyźnie wcale nie będzie bezpieczne. Że po dwóch tysiącach lat muszą swój kraj odzyskać i utrzymać. Odbywali więc szkolenia wojskowe. Poznawali żydowską tradycję bohaterską z czasów antycznych. Czerpali też wzory z polskiej historii powstańczej.
Już w czasie okupacji hitlerowskiej poznali zasady konspiracji. Przygotowali się na podjęcie wielkiego ryzyka. Latem lub wczesną jesienią 1942 r., a więc w trakcie wielkiej akcji likwidowania warszawskiego getta, zaczęli myśleć o nieuchronnej zbrojnej konfrontacji z okupantem. Postanowili zorganizować broń i w tym celu nawiązali kontakty po stronie aryjskiej. Nie chcieli iść biernie na śmierć....
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta