Pisarz, który obnażał absurd rzeczywistości

źródło: AP

Harold Pinter przed domem po otrzymaniu wiadomości o literackim Noblu, 13 października 2005 r.

Laureat literackiej Nagrody Nobla sprzed trzech lat zmarł 24 grudnia. Od wielu lat walczył z rakiem gardła. Zasłynął jako dramaturg, ale był też poetą, prozaikiem, wziętym scenarzystą filmowym, reżyserem i aktorem. Działał w Pen Clubie

Zaczynał pisać sztuki na przełomie lat 50. i 60. minionego wieku z angielskimi młodymi gniewnymi: Osbornem, Ardenem czy Weskerem, choć uważano go bardziej za spadkobiercę Kafki, Becketta, Ionesco. Został obwołany przedstawicielem teatru absurdu i twórcą komedii zagrożenia (comedy of menace) obnażającej pozorność komunikacji między ludźmi – mówiących nie „do” siebie, lecz „obok” siebie. Pokazywał też bezradność człowieka względem świata zewnętrznego i własnej podświadomości.

Dziecko krawca

Pinter urodził się 10 października 1930 r. w Londynie w rodzinie żydowskiego krawca. Dziadek po mieczu i obie babki pochodzili z Polski, dziadek po kądzieli – z Odessy. Na 14. urodziny Harold dostał komplet dzieł Szekspira i po ich lekturze postanowił pisać. Studia w Royal Academy of Dramatic Art okupił po dwóch latach załamaniem nerwowym i przeniósł się do mniej prestiżowej uczelni. Pod pseudonimem David Baron występował w latach 50. w objazdowych zespołach teatralnych Irlandii.

Wczesne sztuki: „Pokój” (1957) i „Urodziny Stanleya” (1958), nie przyniosły mu uznania. Sukcesem okazał się dopiero „Dozorca” (1960),...