Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

Cholera morbus

25 listopada 2011 | Życie Warszawy | Rafał Jabłoński
Odnowiony  pomnik  cmentarza cholerycznego na Golędzinowie.
autor zdjęcia: Jakub Ostałowski
źródło: Rzeczpospolita
Odnowiony pomnik cmentarza cholerycznego na Golędzinowie.
Tyle zostało  z kwatery cholerycznej  na Cmentarzu Bródnowskim
autor zdjęcia: Dominik Pisarek
źródło: Rzeczpospolita
Tyle zostało z kwatery cholerycznej na Cmentarzu Bródnowskim
Cmentarz choleryczny na Golędzinowie  – tyle zostało
źródło: muzeum historyczne m.st. Warszawy
Cmentarz choleryczny na Golędzinowie – tyle zostało
Ry­su­nek z an­giel­skiej ga­ze­ty przed­sta­wia­ją­cy mo­dły  w Pol­sce  o zba­wie­nie  od za­ra­zy  ro­ku 1873.  W War­sza­wie cho­ro­wa­ły wte­dy czte­ry ty­sią­ce lu­dzi,  z któ­rych 1,5 ty­sią­ca zmar­ło
źródło: Archiwum
Ry­su­nek z an­giel­skiej ga­ze­ty przed­sta­wia­ją­cy mo­dły w Pol­sce o zba­wie­nie od za­ra­zy ro­ku 1873. W War­sza­wie cho­ro­wa­ły wte­dy czte­ry ty­sią­ce lu­dzi, z któ­rych 1,5 ty­sią­ca zmar­ło

Sojusznikiem Polski w powstaniu listopadowym była zaraza. Znad Donu przywlókł ją jeden z kozackich pułków. Tylko w kwietniu 1831 r. zmarło 2800 żołnierzy rosyjskich.

To właśnie wtedy pierwszy raz pojawiła się u nas cholera azjatycka. Europa też jej wcześniej nie znała i zapłaciła za to wysoką cenę. A w Warszawie zmarło przez cały wiek XIX ponad 15 tys. ludzi.

O 13,5 tys. wiemy na pewno, gdyż prowadzone były już wtedy statystyki, natomiast dwie pierwsze epidemie – z lat 1831 i 1836 – nie zostały zewidencjonowane.

Zapowiedź tragedii

Mieszkańcy miasta dowiedzieli się oficjalnie o chorobie 15 kwietnia 1831 r. „Gazeta Polska" poinformowała wówczas o posiedzeniu „Kommisji rządowej spraw wewnętrznych i policji", która z kolei podała, że: „Wieści o chorobie zwanej cholera morbus, które od niejakiego czasu w publiczności rozchodzić się zaczynają, spowodowały kommisję (...) do przedłożenia pytań radzie ogólnej lekarskiej...". I tu wyliczono różne wątpliwości, między innymi takie czy przeciąć należy wszelką „kommunikację" między miastami. Skutkiem tego zebrania było ogłoszenie wystosowane przez jenerała gubernatora miasta stołecznego Warszawy: „Cholera morbus bez żadnej wątpliwości daje się spostrzegać w wojsku nieprzyjacielskiem". I dodano, że jeńcy odbywać będą ścisłą kwarantannę w obozowiskach urządzonych przed Pragą.

A w stolicy ludzie umierali na tę zarazę, ale na szczęście nie w...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Wydanie: 9090

Wydanie: 9090

Spis treści
Zamów abonament