Czy zatrzymana zaliczka podlega opodatkowaniu VAT

W obrocie gospodarczym zdarzają się sytuacje, w których kontrahenci wpłacają zaliczkę dotyczącą planowanego świadczenia usługi lub dostawy towarów przez podatnika. Podatnik wystawia wtedy fakturę zaliczkową dokumentującą otrzymanie zaliczki, nie dochodzi jednak do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Zaliczka ta na podstawie umowy jest zatrzymywana przez podatnika jako koszty związane z rozpoczęciem planowanego zlecenia. Czy w takim przypadku powinna ona być opodatkowana?

W odniesieniu do powyższego zagadnienia należy przywołać art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej jako ustawa o VAT), zgodnie z którym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl przywołanego przepisu, czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT jest wykonanie usługi lub dostawa towarów, które wiążą się z otrzymaniem przez podatnika wynagrodzenia.

Odnosząc się natomiast do art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwot.

Biorąc pod uwagę brzmienie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, dla ustalenia czy w związku z wpłaconą zaliczką (która nie została zwrócona) zaistniała czynność podlegająca opodatkowaniu VAT, należy rozważyć, czy przy rozpoczęciu realizacji zlecenia, podatnik wyświadczył jakieś usługi lub dokonał dostawy towarów.

Jeżeli faktycznie wykonanie usług lub dostawa towarów miało miejsce, to zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, w takim...