Rosyjski faszyzm: od Czarnej Sotni do Putina

autor zdjęcia: Sefa Karacan/Anadolu Agency via Getty Images

źródło: Rzeczpospolita

Wojska rosyjskie rozpoczęły pełnoskalową wojnę w Ukrainie 24 lutego 2022 r. Sprzęt wojskowy oznaczały m.in. literą „Z”. Czy oznacza „Z jak Zapad”? Wszak Putin de facto wypowiedział wojnę Zachodowi

autor zdjęcia: Alex Bakharev/Shakko/wikipedia/domena publiczna

źródło: Rzeczpospolita

„Myśliciel” Michaiła Niestierowa, czyli portret Iwana Iljina (1883–1954)

autor zdjęcia: Golike Vasily/T3ru/wikipedia/domena publiczna

źródło: Rzeczpospolita

Portret hrabiego Siergieja Uwarowa (1786–1855) wykonany ok. 1833 r.

Wobec ogromu zbrodni symbol „Z” rosyjskiej agresji na Ukrainę jest utożsamiany z nazistowską swastyką. Czy nie oznacza jednak „Z jak Zapad”? Wszak Putin wypowiedział wojnę Zachodowi, czyli demokracji. Już od XIX wieku Rosja uznaje liberalne wartości za śmiertelne niebezpieczeństwo. Chęć ich zniszczenia powołała do życia rosyjski faszyzm, który narodził się wcześniej niż hitleryzm.

Zgodnie z ówczesnym protokołem w grudniu 1905 r. Mikołaj II przyjął „czołobitną” delegację monarchistycznej organizacji Związek Narodu Rosyjskiego. Po wysłuchaniu petycji „wiernopoddańczego” oddania dla samodzierżawia, car oznajmił: „Panowie, z całego serca dziękuję za szczerość wyrażającą istotę rosyjskiej duszy. Boże chroń Związek dla dobra Rosji. W obronie Tronu i Ojczyzny! Przekażcie moje życzenia ludowi!”.

Tym samym imperator, którego panowaniem wstrząsnęła rewolucja 1905 r., pobłogosławił działalność ultraprawicowej Czarnej Sotni. Ruchu, który ideologicznie i organizacyjnie wyprzedzał włoski faszyzm i niemiecki hitleryzm. Jeszcze nikt nie przypuszczał, że za 15 lat na światowej arenie pojawią się Benito Mussolini i Adolf Hitler, gdy Czarna Sotnia już niosła na sztandarach rasowy i religijny szowinizm, imperializm, a przede wszystkim nienawiść do demokracji. Europa nie zaznała jeszcze zbrodniczych wyczynów „czarnych i brunatnych koszul”, gdy podzieleni na bojowe dziesiątki i setki członkowie Związku Narodu Rosyjskiego dokonywali antysemickich pogromów i mordowali opozycjonistów.

Co ciekawe, skrajni monarchiści nawiązywali w nazwie do udziału „czerni”, czyli plebsu w walce z tzw. polską interwencją w okresie smuty – wojny domowej początków XVII wieku. Jednak rosyjscy demokraci wiązali Czarną...