Herby i roszczenia litewskich panów
Kiedy opadł kurz bitewny po wielkiej wojnie z zakonem krzyżackim, elity polskie i litewskie doszły do wniosku, że nadszedł czas rozwinięcia idei unii w Krewie
W 1413 roku w Horodle doszło do zawarcia kolejnej unii: prócz potwierdzenia warunków dotychczasowego związku obu państw, m.in. prowadzenia wspólnej polityki zagranicznej i konsultacji królewsko-bojarskich w sprawie obsady stolca wielkoksiążęcego, Wielkie Księstwo Litewskie przyjęło szereg polskich rozwiązań administracyjnoprawnych, które miały wyrównać różnice ustrojowe i cywilizacyjne. Wprowadzenie najwyższych urzędów państwowych, wojewody i kasztelana miało usprawnić funkcjonowanie wielkoksiążęcej administracji. Nadanie bojarom litewskim przywileju, dotąd zarezerwowanego wyłącznie dla wielkiego księcia, nadawania beneficjów oraz prawa ojcowizny (zatrzymywania części nadawanego majątku) prowadziło do zwiększenia ich potencjału ekonomicznego, a więc i znaczenia politycznego.
47 litewskich rodów dostąpiło nobilitacji herbowej oraz zostało adoptowanych przez polskie rody szlacheckie. Oto kilku nobilitowanych: Jan Iwaszko Gasztołd – za pośrednictwem Piotra z Widawy i Jakuba z Rogoźna przyjął herb Abdank; koniuszy książęcy Jan Niemir – adoptowany przez biskupa krakowskiego Wojciecha Jastrzębca (tegoż herbu); starosta wileński i niebawem tamtejszy wojewoda Moniwid, dzięki wojewodzie krakowskiemu Janowi Tarnowskiemu i Jadwidze z Leżenic pieczętujący się Leliwą; Krystyn Ościk, w latach 1419 – 1442 kasztelan wileński, do herbu przyjęty przez arcybiskupa gnieźnieńskiego...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta