NZW na północnym Mazowszu
![Chor. Józef Kozłowski „Las”, stoi pierwszy z prawej – drugi komendant „XVI” Okręgu NZW (1947 – 1948)](http://grafik.rp.pl/g4a/1043586,554959,3.jpg)
![Ryngraf z Matką Boską Ostrobramską, używany przez akowców z Wileńszczyzny walczących w szeregach „XVI” Okręgu NZW](http://grafik.rp.pl/g4a/1043586,554961,3.jpg)
![Eugeniusz Lipiński „Mrówka”, pierwszy z prawej, dowódca oddziału partyzanckiego NZW z pow. Maków Mazowiecki](http://grafik.rp.pl/g4a/1043586,554965,3.jpg)
W latach 1945 – 1946 oddziały NZW panowały nad znaczną częścią północnego Mazowsza, zwłaszcza nad powiatami ostrołęckim, przasnyskim, ciechanowskim i makowskim, skutecznie uniemożliwiając instalowanie się i funkcjonowanie władz komunistycznych
Naprawdę chwila ta ciężka jest mi do przeżycia. Na wieczór, tj. 6 VI 49 r. skontaktowałem się z Kol[egą] »Ciętym«. Kolega »Cięty« usiadł na miedzy wśród zbóż i mówi: Już nie ma dla nas życia, proszę strzelajmy się tu na miejscu obaj, niech tu będzie nasza mogiła«. Moim zdaniem, tłumaczyłem, »zginąć tak haniebnie nie warto. Więc chodźmy dalej walczyć z barbarzyńską komuną i zgińmy na polu chwały, jak przystało na żołnierza partyzanta.
Z raportu komendanta powiatu „Błękit" st. sierż. Stanisława Suchołbiaka „Szarego" z 11 czerwca 1949 r. do Komendy „XVI" Okręgu NZW po rozbiciu oddziałów w czerwcu 1949 r.
W obliczu okupacji komunistycznej
Mazowieckie struktury podziemia obozu narodowego, wchodząc w okres nowej okupacji sowieckiej, znajdowały się w trudnej sytuacji organizacyjnej. Skutecznie przeprowadzona w końcowym okresie okupacji niemieckiej akcja scaleniowa II Okręgu NSZ z AK na pewien czas zdeterminowała losy mazowieckiej konspiracji spod znaku NSZ, jednak formacja ta zdołała wyjść z impasu roku 1945 i nie podzieliła losu większości ogniw Podokręgu AK Warszawa „Północ" dotkniętych pełną destrukcją. Na przełomie 1944/1945 r. II Okręg NSZ ponownie usamodzielnił się. Niektóre jego ogniwa terenowe podjęły w 1945 r. dynamiczną i pełną poświęcenia walkę z instalującymi się...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta