Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

„Gorący” rejon NSZ Mrozy

27 kwietnia 2011 | Żołnierze wyklęci | Mariusz Bechta
Ks. Kazimierz Fertak przed ołtarzem  polowym – msza  dla ujawniających się  żołnierzy podziemia
źródło: IPN
Ks. Kazimierz Fertak przed ołtarzem polowym – msza dla ujawniających się żołnierzy podziemia
Ujawnienie oddziałów AK (wraz ze scalonymi NSZ-owcami) w Woli  Rafałowskiej, pow. Mińsk Mazowiecki (wrzesień  1945 r.)
źródło: IPN
Ujawnienie oddziałów AK (wraz ze scalonymi NSZ-owcami) w Woli Rafałowskiej, pow. Mińsk Mazowiecki (wrzesień 1945 r.)
Ks. Kazimierz Fertak podczas odprawiania  partyzanckiej mszy
źródło: IPN
Ks. Kazimierz Fertak podczas odprawiania partyzanckiej mszy
Oddział partyzancki NSZ (NZW)  por. Zygmunta  Jezierskiego „Orła”.  W górnym rzędzie  od lewej stoją: Józef  Łukaszewicz „Kruk”,  Zygmunt Jezierski „Orzeł”, NN, Czesław  Gałązka „Bystry”;  w rzędzie środkowym: Edward Markosik  „Wichura”, Henryk  Kwapisz „Ojciec”,  Wiktor Zając „Hrabia”, Zbigniew Rożanowski „Marynarz”; siedzą:  Czesław Grzywacz  „Cygan”, Zdzisław  Kozłowski „Dąb”,  Jan A. Kochański „Zośka”
źródło: IPN
Oddział partyzancki NSZ (NZW) por. Zygmunta Jezierskiego „Orła”. W górnym rzędzie od lewej stoją: Józef Łukaszewicz „Kruk”, Zygmunt Jezierski „Orzeł”, NN, Czesław Gałązka „Bystry”; w rzędzie środkowym: Edward Markosik „Wichura”, Henryk Kwapisz „Ojciec”, Wiktor Zając „Hrabia”, Zbigniew Rożanowski „Marynarz”; siedzą: Czesław Grzywacz „Cygan”, Zdzisław Kozłowski „Dąb”, Jan A. Kochański „Zośka”
Przegląd oddziału  partyzanckiego NSZ (NZW) Rejonu  Mrozy – przed  szeregiem por. „Orzeł”
źródło: IPN
Przegląd oddziału partyzanckiego NSZ (NZW) Rejonu Mrozy – przed szeregiem por. „Orzeł”
Oddział NSZ (NZW)  por. „Orła” (maj 1948 r.)
źródło: IPN
Oddział NSZ (NZW) por. „Orła” (maj 1948 r.)
Proces żołnierzy NSZ Rejonu Mrozy
źródło: IPN
Proces żołnierzy NSZ Rejonu Mrozy
Pomnik księdza  Kazimierza Fertaka  wzniesiony w Mrozach
źródło: IPN
Pomnik księdza Kazimierza Fertaka wzniesiony w Mrozach

Jesienią 1945 r. doszło do kolejnej reorganizacji struktur podziemia NSZ w Mrozach. Terror komunistyczny zmuszał część ujawnionych żołnierzy Armii Krajowej do pozostania w strukturach konspiracyjnych. Szeregi NSZ zasilali ścigani przez bezpiekę byli żołnierze AK, którzy ujawnili się w dobrej wierze przed kilkoma tygodniami w Woli Rafałowskiej

 

„NSZ ginie, ale nie poddaje się" – por. Zygmunt Jezierski „Orzeł" – podczas ostatniego boju z obławą UB i KBW w Grodzisku 3 czerwca 1948 r.

Podczas obu okupacji: niemieckiej i komunistycznej, w Mrozach (powiat Mińsk Mazowiecki) działalność konspiracyjna sporej części młodzieży skupiła się wokół charyzmatycznego lidera miejscowego Stronnictwa Narodowego – kpr. WP (por. NSZ) Mariana Gadomskiego „Niedźwiadka". We wrześniu 1939 r. Gadomski wrócił z frontu do domu i dostosował funkcjonowanie placówki SN do warunków okupacyjnych. W kręgu konspiracyjnego SN w Mrozach z czasem zaczęła się skupiać młodzież z działającej w miasteczku w międzywojniu 62. Mazowieckiej Drużyny Harcerzy im. T. Kościuszki kierowanej przez Leonarda Krysiaka. Po przeszkoleniu znaleźli się oni w drużynie Hufców Polskich afiliowanej przy podziemnym Stronnictwie Narodowym w Mrozach.

Konspiracja SN

W 1941 roku w Mrozach zawiązały się struktury wojskowe konspiracyjnego SN – Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW). Bazą SN i NOW była przedwojenna sieć koleżeńskich kontaktów działaczy Stronnictwa obrastająca z czasem nowymi sympatykami. W 1943 r. doszło na terenie gminy kuflewskiej (do niej administracyjnie należały Mrozy) do częściowego scalenia struktur wojskowych SN z Armią Krajową. Nie obeszło się wówczas bez rozłamu w miejscowym podziemiu narodowym....

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Brak okładki

Wydanie: 8913

Spis treści

Ekonomia

Bankructwo nieuchronne, lecz nie natychmiastowe
Barometr „Rz”
Chiny wcześniej wyprzedzą USA
Cytat dnia
Czas na naprawę finansów
Dobry początek roku na polskim rynku motocykli
Dotacje dla mikroprzedsiębiorstw utknęły w agencji
Firma zdrożała o 375 mln złotych
Fundusz częściej odmawia wypłat odszkodowania
Gazprom zapowiada: gaz będzie coraz droższy
Jak obronić dotacje z Unii dla stolicy i Mazowsza
Kalendarium gospodarcze
Koniak znika z Rosji, firmy wstrzymują produkcję
Kryzys na rozbiegu, czyli niepewność potrwa
Liczba dnia - 0,56 mld euro wpłynęło do Polski z Unii Europejskiej
Mało chętnych na zagraniczne wycieczki
Na GPW wciąż święta
Nie ma zgody na wotum nieufności dla ministrów
Polska bliżej decyzji sądu w sprawie OFE
Polska skazana na atom
Przed Wielkanocą bez szału zakupów
Przemyt papierosów uderza w budżet
Putin zły, bo zaczyna brakować benzyny
Regiony rosną dzięki inwestycjom w infrastrukturę
Samorządowcy liczą, że rząd zmieni zdanie
Spokój na rynkach
Sprostowanie
Statystycznie bogaci, w praktyce – biedni
Syndyk i smutek w gdyńskiej Stoczni Marynarki Wojennej
Szybko rosną obroty firm leasingowych
Trudne początki wydawców na tabletach
W skrócie
Ważą się losy wydobycia węgla w kopalni Sośnica-Makoszowy
Wiceminister potwierdza: startuję na szefa Kompanii
Więcej firm zarobi na Plusie
Więcej składek płynie za granicę
Wyższy pułap sprzedaży
Włoch przypilnuje strefy euro?
Zielona energia potaniała
Związki z Jastrzębia blokują debiut na giełdzie
Zamów abonament