Na czym polegają czynności sprawdzające

źródło: Rzeczpospolita

TABELA. Jakie uprawnienia ma organ prowadzący czynności sprawdzające

Gdy nie jest konieczne wszczynanie kontroli, możliwe jest podjęcie u podatnika działań, które mają zweryfikować terminowość wpłacania danin, stwierdzić poprawność deklaracji pod względem formalnym czy ustalić stan faktyczny.

W praktyce kontrolowani często utożsamiają czynności sprawdzające z kontrolą i prowadzonymi w jej ramach czynnościami kontrolnymi. Czynności sprawdzające są jednak odrębnym postępowaniem, uregulowanym w osobnym dziale ordynacji podatkowej (dział V o.p.). Czynności sprawdzające, w przeciwieństwie do kontroli podatkowej, są działaniem w istotnym stopniu odformalizowanym, pozwalającym na uniknięcie prowadzenia kontroli w sytuacjach, gdy jej przeprowadzenia można uniknąć bez szkody dla uprawnień procesowych strony.

Sądy o odrębnościach

Odrębny charakter czynności sprawdzających podkreśla się także w orzecznictwie sądów administracyjnych. Przykładowo w wyroku z 13 kwietnia 2004 r. (I SA/Łd 620/03) (za: Babiarz S., „Ordynacja podatkowa. Komentarz", dostępny w serwisie informacji prawnej LEX) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi stwierdził, że: „czynności sprawdzające prowadzone w trybie przepisów zawartych w dziale V (art. 272–280) nie są tożsame z kontrolą podatkową, o której mowa w dziale VI (art. 281–292)". Co więcej, należy mieć na uwadze, że postępowania te, jako konkurencyjne, nie mogą być mieszane (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 14 grudnia 2006 r., I FSK 315/06). Tym samym z chwilą wszczęcia kontroli podatkowej kończy się możliwość stosowania wobec kontrolowanego przepisów regulujących czynności sprawdzające i należy stosować przepisy...