Szkolenia i konferencje

Poznaj nasze produkty

e-sklep

Komunikaty

Newsletter

Zaloguj

Załóż konto

Pliki cookies Czym są pliki cookies [?]

Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

POPRZEDNI ARTYKUŁ Z WYDANIA NASTĘPNY ARTYKUŁ Z WYDANIA

Magia Mórz Południowych

29 maja 2008 | Odkrywcy i wynalazcy | Wojciech Morawski

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Mieszkańcy Haiti atakują okręt kpt. Samuela Wallisa, pierwszego Europejczyka, który dotarł na tę wyspę, malarz nieznany, ok. 1767

źródło: Rzeczpospolita

W czasach Cooka

źródło: Rzeczpospolita

źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Osiemnastowieczny sekstant

źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

„Tubylcy w zatoce Botany”, rycina Arthura Philippa, ok. 1790

źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Jedna z wiernych kopii chronometru autorstwa Johna Harrisona wykonana przez zegarmistrza Johna Kendalla na potrzeby wyprawy Cooka

źródło: Bridgeman Art Library

„Lądowanie kapitana Cooka w Botany Bay w roku 1770”, obraz Emmanuela Foksa. Malowniczo łopocąca flaga w tle ukazuje, jak ważnym elementem tożsamości Australii jako części Wspólnoty Brytyjskiej (Commonwealthu) był fakt, że Cook wziął wyspę pod władanie Korony Brytyjskiej

źródło: Bridgeman Art Library

Portret kapitana Jamesa Cooka, staloryt Johna Webbera

źródło: Archiwum „Mówią wieki”, Bridgeman Art Library

„Aborygeni”, rycina z książki Andrew Garrana „Australia – pierwsze sto lat”, ok. 1889 rok

źródło: Archiwum „Mówią wieki”, Bridgeman Art Library

„Tubylcy i kapitan Cook”, współczesny rysunek Angusa McBride'a

źródło: Archiwum „Mówią wieki”, Bridgeman Art Library

„James Cook z przyjaciółmi” [Sir Joseph Banks, Lord Sandwich i inni], obraz Johna Hamiltona Mortimera

źródło: Archiwum „Mówią wieki”, Bridgeman Art Library

Endeavour, okręt Jamesa Cooka, obraz pędzla Olivera Frey'a

źródło: Rzeczpospolita

Wyprawy Jamesa Cooka 1768-1779

źródło: Bridgeman Art Library

James Cook przepływa w pobliżu góry lodowej; według rysunku Williama Hodgesa, rysownika podczas drugiej wyprawy Cooka

źródło: Archiwum „Mówią wieki”, Bridgeman Art Library

Wódz tubylców na Haiti, obraz Johna Webbera

źródło: Archiwum „Mówią wieki”, Bridgeman Art Library

Ptaki obserwowane i opisywane przez przyrodnika Williama Ellisa towarzyszącego trzeciej ekspedycji Cooka. Od góry: lora modroczapkowa (Vini australis); hawajka cynobrowa (Vestiaria coccinea), zwana przez tubylców olakele lub liwi; nowozelandzki kurobród siodłaty (Creadion carunculatus) oraz pingwin królewski (Aptenodytes patagonicus)

źródło: Archiwum „Mówią wieki”, Bridgeman Art Library

źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Kapitan Cook na Alasce, rysunek Paolo Fumagalli

źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Śmierć kapitana Cooka, rycina, ok. 1790

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Wioska na wyspie Nootka, rysunek Johna Webbera

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Zbuntowani marynarze z okrętu Bounty pozbywają się swoich oficerów, obraz Roberta Dodda

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Apoteoza Jamesa Cooka, rysunek Johna Webbera

W XVIII wieku Pacyfik, zwany Wielkim Morzem Południowym, zajmował szczególne miejsce w świadomości Europejczyków. Pozostawał ostatnim dużym niezbadanym akwenem, a wraz ze słabnięciem imperium hiszpańskiego stawał się przedmiotem rywalizacji nowych, prężnych imperiów kolonialnych.

Dość długo wierzono w to, że znajduje się tam wielki, nieznany ląd południowy, zwany przez kartografów Terra Australis Incognita lub Terra Australis Nondum Detecta. Z penetracją tych obszarów wiązano nadzieje nie tylko poznawcze lub militarne, lecz również handlowe. Spekulacyjne szaleństwo Kompanii Mórz Południowych, które przetoczyło się przez Wielką Brytanię w 1720 roku, było tego dobrą ilustracją. Równie fascynująca była wizja kontaktu z nieskażonymi cywilizacją „dzikusami”, których wyobrażano sobie na podobieństwo postaci Piętaszka, stworzonego przez Daniela Defoe.

Klęska Francji w wojnie siedmioletniej (1756 – 1763), utrata Kanady i szans na podbój Indii, dały impuls do nowej fazy angielsko-francuskiej rywalizacji morskiej. Powstał pomysł, by Francuzów, którzy zechcą opuścić Kanadę, osiedlić na Wyspach Falklandzkich. W tym celu wyruszyła w 1766 roku wyprawa Louisa Antoine Bougainville'a. Francuzi zaanektowali Falklandy, zwane wówczas Malwinami. Zdobycz okazała się nietrwała, bo już w następnym roku Anglicy odebrali im ten archipelag. Po zajęciu Malwinów Bougainville skierował się na Pacyfik. Odkrył Tahiti, którą nazwał Nową Cyterą, następnie przez Cieśninę Malakka powrócił w 1769 roku do Francji. Bougainville, ulegając popularności tak charakterystycznego dla epoki „mitu dobrego dzikusa”, przywiózł ze sobą do Francji...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta

Masz już wykupiony dostęp? Zaloguj się

POPRZEDNI ARTYKUŁ Z WYDANIA NASTĘPNY ARTYKUŁ Z WYDANIA