Ruszyli pieszo, wrócili konno
Długo oczekiwana wojna pomiędzy zaborcami stała się w 1914 roku faktem. Józef Piłsudski przystąpił do działania. Ryzyko, które podjął wraz z garstką strzelców, było duże. Szczególnie ciężkim i niepewnym dla Piłsudskiego i jego żołnierzy okresem były pierwsze miesiące wojny.
29 i 30 lipca 1914 roku Piłsudski wydał pierwsze rozkazy mobilizacyjne, zarządzając koncentrację oddziałów strzeleckich w krakowskich Oleandrach. 2 sierpnia strzelcy otrzymali od Austriaków zgodę na wymarsz i przekroczenie granicy z dawnym Królestwem Polskim. Oczywiście strona austriacka nie planowała tworzenia jakiegokolwiek zalążka niezależnego wojska polskiego. Zamierzano jedynie wykorzystać odziały strzeleckie do rozpoznania i dywersji w rejonie działania 7. Dywizji Kawalerii nacierającej w kierunku Kielc.
Piłsudski miał własny plan. Równolegle z działaniami mobilizacyjnymi przygotowywał wspólnie z najbliższymi współpracownikami akcję polityczną mającą wywołać powstanie w Kongresówce. W pośpieszny sposób sfingowano powstanie Rządu Narodowego w Warszawie oraz przygotowano odezwy zachęcające ludność zaboru rosyjskiego do zbrojnego zrywu przeciwko caratowi. Komendantem wojskowym ów rząd mianował rzekomo Józefa Piłsudskiego. Proklamację Rządu Narodowego odczytał on na posiedzeniu KSSN w dniu wymarszu oddziałów z Krakowa. Zamysł nawiązywał do tradycji powstania styczniowego. Autorzy planu nie uwzględnili jednak, że czasy są już inne, a klęska z lat 1863 –1864 i represje, które po niej nastąpiły, niemalże całkowicie zniechęciły społeczeństwo do jakichkolwiek wystąpień. Plany Piłsudskiego były ambitne, ale – jak pokazały najbliższe dni – zupełnie...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta