Relacje Polaków zsyłanych i więzionych w ZSRR
Ziemia łez i śmierci
Po ewakuacji armii Andersa z ZSRR wśród żołnierzy i cywilów przeprowadzono ankietę o ich losie w latach 1939 – 1942. Dzieci pisały wypracowania na ten temat. Oto urywki wspomnień zgromadzonych w Instytucie Hoovera w Stanford (staraliśmy się zachować oryginalną pisownię).
1. RELACJE DZIECI
„Ty, morda polska...”
Mieczysław M., rocznik 1927 (a więc w 1939 roku miał 12 lat), powiat sokólski
Gdy przywieźli nas do Uzbekistanu, kazali nam iść tegosz dnia do roboty. Nie dawali nam przez 5 dni co do jedzenia, tylko wyśmiewali się z nas i wyzywali nas o ty, morda polska. Ganiali małych dzieci do roboty, znęcali się nad nimi. Pędzili nas do roboty tak jak psów i mordowali nas głodem. Po kilku tygodniach umarło dwoje dzieci i dwoje starszych ludzi z głodu. Potem zachorował mój ojciec, a matka poszła prosić wozu, ażeby zawieść do lekarza. To prasiedziacieł powiedział nie daju wozu puść podychajet. My mieszkaliśmy w lepiankach, w których stały owce i lało się z sufitu.
Książki na stos, ludzie w kajdany...
Zygmunt B., rocznik 1926, Lwów
Pierwszych żołnierzy sowieckich zobaczyłem na ulicy Gródeckiej, szli oddziałami brudni i zmęczeni, bez uśmiechu. (...) Na drugi dzień mury kamienic i domów zabarwiły się od różnych plakatów. Wszystkie zaś były prawie...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta