Kto ma statki, ten ma wydatki

źródło: materiały prasowe

Partner wydania specjalnego ,,Rzecz o Niepodległości''

Pierwsze lata niepodległości charakteryzowały się nadrabianiem zaległości we wszystkich dziedzinach życia. Bodaj największe dotyczyły sfery morskiej. Trzeba było zaczynać nawet nie od zera, ale od poziomu minusowego.

Zło zaczęło się jeszcze za Jagiellonów i Wazów. Woda interesowała wtedy polskiego szlachcica o tyle, o ile mógł nią spławiać zboże, lub w postaci rybnego stawu. Morze darzył nieskrywaną niechęcią, uważając, że czeka go na nim wszystko, co najgorsze. Wybitny znawca kultury staropolskiej, prof. Janusz Tazbir, w artykule „Ziemianin-żeglarz-podróżnik morski" („Odrodzenie i reformacja w Polsce", t. XXII, 1977), kreśli taki oto obraz: wiejskie spokojne życie na roli było darem bożym, a egzystowanie na rozkołysanym pokładzie – bożym dopustem. Polski szlachcic żywił niezachwiane przekonanie, że profesja żeglarska dobra jest dla Holendrów, Anglików, Hiszpanów, dla obcych i dla ludzi niskiego stanu, mieszczan, plebsu, ale nie dla herbowych. W pojmowaniu szlachty żeglarze nie byli godni szacunku.

Potem rozbiory – nie ma o czym mówić. No, ale było,...