Ojciec polskiej niepodległości

źródło: Biblioteka Kongresu USA

Woodrow Wilson, 28. prezydent USA, z drugą żoną, Edith. Biały Dom, czerwiec 1920 r.

źródło: materiały prasowe

Partner wydania specjalnego ,,Rzecz o Niepodległości''

Żaden światowy przywódca nie przyczynił się do odrodzenia wolnej Polski tak bardzo jak amerykański prezydent Thomas Woodrow Wilson.

W 1913 r. nikt w Ameryce nie miał wątpliwości, że doktryna Monroe'a powoli się wypala i nie pasuje już do globalnej rzeczywistości. Powoli rodziła się epoka globalizmu i Amerykanie chcieli mieć w niej swój znaczący udział. Jednak z Europy docierały coraz bardziej niepokojące wieści. Zamach w Sarajewie na następcę austro-węgierskiego tronu, arcyksięcia Franciszka Ferdynanda, stał się iskrą zapalną w europejskim składzie prochu. Ameryka tylko formalnie pozostawała neutralna wobec tego, co działo się na Starym Kontynencie. Amerykańscy historycy nazwali tę postawę „unneutrality" – czymś, co jest tylko neutralnością pozorowaną.

Tajemnicą poliszynela było, że amerykańskie elity po cichu wspierają państwa Ententy. Długo jednak trwało, zanim prezydent Wilson zdecydował się na przystąpienie USA do światowego konfliktu. Neutralność w początkowej fazie wojny gwarantowała wzmocnienie amerykańskich interesów i olbrzymie zyski z eksportu amerykańskich surowców i produktów do Europy. Zresztą pod względem militarnym jedynie marynarka wojenna Stanów Zjednoczonych mogła stanowić poważną siłę w nowym konflikcie zbrojnym. Amerykańskie siły lądowe składały się zaledwie z trzech dywizji piechoty i jednej dywizji kawalerii, nie licząc pomniejszych jednostek tych samych formacji zbrojnych. Łącznie w służbie czynnej było zaledwie 98 tys. żołnierzy. Lotnictwo wojskowe praktycznie nie istniało w 1914 r. Dopiero w 1917...