Nowe zasady przydziału spraw sądowych są klarowne

źródło: Shutterstock

Nowelizacja na pierwszy plan wysunęła przydział sprawy danemu sędziemu, a nie przydział służbowy.

Reforma | Konstrukcja systemu losowego wyklucza możliwość manipulacji bez pozostawienia śladów. DARIUSZ PAWŁYSZCZE

Obszerna nowelizacja prawa o ustroju sądów powszechnych wprowadziła losowy przydział spraw (art. 47a usp) i niezmienność raz ustalonego składu sądu (art. 47b usp). Muszą być stosowane łącznie.

Obydwie zasady zostały zamieszczone w usp, a nie w ustawach normujących procedury sądowe, wydaje się więc, że ich naruszenie powinno rodzić wyłącznie odpowiedzialność służbową lub dyscyplinarną, bo podstawy apelacji regulują ustawy procesowe, a w nich tylko art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. przewiduje naruszenie zasady niezmienności składu jako podstawę do uchylenia wyroku.

Przed wejściem w życie nowelizacji ukształtowała się wykładnia, iż wyłącznie przydział służbowy daje sędziemu prawo i obowiązek orzekania w sprawach wniesionych do sądu, do którego został przydzielony. Zmiana sądu oznaczała natychmiastową utratę prawa do orzekania w poprzednim sądzie, co w sprawach karnych wymuszało prowadzenie procesów od początku. Delegowano więc sędziego do poprzedniego sądu, by dokończył rozpoczęte sprawy.

Nowelizacja na pierwszy plan wysunęła przydział sprawy danemu sędziemu, a nie przydział służbowy. Dokończenie sprawy już nie wymaga delegacji. Odwrotnie, po zmianie miejsca służbowego tylko kolegium sądu może zwolnić sędziego z obowiązku orzekania w przydzielonych mu sprawach. Natomiast do prezesa sądu należy decyzja, czy nieobecnego sędziego ma zastąpić ktoś z planu zastępstw, czy też charakter nieobecności...