Cud gospodarczy Kongresówki

źródło: POLONA

Budynek giełdy warszawskiej przy ul. Królewskiej (1902 r.).

źródło: POLONA

Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki był ministrem skarbu Królestwa Polskiego w latach 1821–1830.

12 maja 1817 r. w Warszawie rozpoczęła działalność pierwsza giełda papierów wartościowych, nazywana wtedy Giełdą Kupiecką. Była zaledwie o 65 dni młodsza od nowojorskiej giełdy na Wall Street i dawała nadzieję na szybki rozwój gospodarki Królestwa Polskiego.

Pierwsza historyczna sesja giełdy warszawskiej trwała godzinę, a przedmiotem handlu nie były akcje, lecz weksle i waluty. W przeciwieństwie do czasów nam współczesnych papiery wartościowe nie były wirtualne, lecz przechodziły z rąk do rąk w postaci papierowej. Wstęp na giełdę był wolny, ale ze względów obyczajowych nie wpuszczano kobiet. Pierwszą siedzibą Giełdy Kupieckiej był pałac Saski. Później giełda mieściła się u zbiegu ul. Elektoralnej i placu Bankowego. Do wybuchu II wojny światowej miała siedzibę w gmachu przy ul. Królewskiej 14.

Dziwne państwo

Pierwowzorem warszawskiej giełdy były sprawnie działające pod koniec XVIII wieku i tworzone przez warstwę kupiecką domy bankowe. Przyjmowały depozyty, udzielały pożyczek, obsługiwały przemysł i handel. Wtedy też zaistniał banknot jako swoista forma weksla bankierskiego. Banknot był nieoprocentowanym i bezterminowym zobowiązaniem na okaziciela. Opiewał na okrągłe sumy i był płatny za okazaniem w pieniądzu kruszcowym. Początkowo wszystkie banki mogły emitować banknoty, ale z czasem prawo to miały jedynie banki emisyjne. Istniały także emitowane przez państwo i niemające pokrycia w złocie bilety skarbowe, które w czasie insurekcji kościuszkowskiej w 1794 r. wyemitowała Rada Najwyższa Narodowa w Warszawie. W okresie...