Zmiana umowy w przypadku nadzwyczajnych okoliczności

Spowodowane wojną w Ukrainie sankcje, przerwanie łańcuchów dostaw czy odpływ siły roboczej pochodzącej z Ukrainy skutkują wzrostem cen materiałów budowlanych i utrudnionym dostępem do pracowników. Koszty niezbędne do zrealizowania inwestycji są znacznie wyższe niż zakładane na etapie składania oferty. Jakie działania mogą podjąć wykonawcy, by ograniczyć wysokość straty?

W styczniu 2022 r. w porównaniu do stycznia 2021 r. ceny materiałów wzrosły średnio o 28 proc., przy czym od początku 2021 r. ceny drewna, miedzi i stali nawet o 100 proc. W marcu 2022 r. ceny były wyższe średnio o 30 proc. niż rok wcześniej. Porównując marzec do lutego 2022 r., materiały budowlane zdrożały o 1,7 proc.1. Wśród ekspertów wskazuje się, że w 2022 r. ceny będą wzrastać2.

Aktualnie wykonawcy stają przed wyborem, czy kontynuować realizację umowy, narażając się na straty, czy zaprzestać jej realizacji, biorąc na siebie ryzyko konsekwencji. Kontynuacja umowy rodzi wątpliwości, czy podejmować próbę zmiany jej treści w sposób pozwalający uniknąć (ograniczyć) wysokość straty, czy też dochodzić roszczeń po zakończeniu umowy. Poniżej przedstawiamy typowe ścieżki prawne pozwalające na podwyższenie wynagrodzenia umownego, gdy wykonawca zdecyduje się kontynuować realizację umowy.

Zgodna wola stron…

W przypadku poniesienia (lub groźby poniesienia) istotnej szkody spowodowanej wzrostem kosztów realizacji inwestycji wykonawca powinien rozważyć wystąpienie o zmianę umowy i podwyższenie wynagrodzenia umownego.

Umowy o roboty budowlane dość często zawierają wprawdzie postanowienia dotyczące możliwości zmiany wynagrodzenia, jednak w praktyce takie „klauzule waloryzacyjne” zwykle nie pozwalają na podwyższenie...