„Łupaszka – nasz wódz ukochany”

źródło: IPN

Mjr Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka” ze swym kurierem wachm. Wacławem Bejnarem „Orszakiem” i adiutantem por. Jerzym Jezierskim „Stefanem” (Białostocczyzna 1945)

źródło: IPN

Mjr „Łupaszka” w rozmowie z wachm. „Orszakiem”

źródło: IPN

5. Brygada Wileńska w marszu, drugi z prawej mjr „Łupaszka”, obok niego adiutant por Jerzy Jezierski, z tyłu ppor. Romuald Rajs „Bury” „

źródło: IPN

Partyzanci z 4. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej w czasie posiłku

źródło: IPN

Partyzanci 5. Brygady Wileńskiej przed kwaterą

źródło: IPN

Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka” (pierwszy z prawej), zdjęcie z okresu ukrywnia się w Osielcu na Podhalu

Cechowała go dbałość o żołnierzy oraz poczucie obowiązku ochrony ludności polskiej powierzonej jego opiece. Podległe mu oddziały odznaczały się prawdziwie wojskowym sznytem oraz dbałością o zachowanie bardzo wysokich standardów

Zygmunt Szendzielarz ps. Łupaszka – jeden z legendarnych obrońców polskich Kresów – był także z pochodzenia Kresowiakiem, urodził się bowiem w Stryju (województwo stanisławowskie) 12 marca 1910 r., w wielodzietnej rodzinie urzędnika kolejowego. Miał dwie siostry i trzech braci – dwaj z nich bronili Lwowa w 1919 r., przy czym Rudolf poległ; Marian – rtm WP, kawaler KVM, żołnierz PSZ – walczył później w dywizji pancernej gen. Maczka. Wykształcenie zdobywał w dość trudnych warunkach materialnych. Uczył się we Lwowie i Stryju, gdzie w 1929 r. ukończył gimnazjum matematyczno-przyrodnicze. W końcu tego roku jako ochotnik wstąpił do szkoły podchorążych zawodowych na kurs unitarny w Różanie, który ukończył z lokatą wybitną w 1931 r. Następnie przeszedł do szkoły podchorążych kawalerii w Grudziądzu (Centrum Wyszkolenia Kawalerii), którą ukończył 5 VIII 1934 r. i w stopniu podporucznika został przydzielony do 4. Pułku Ułanów Zaniemeńskich w Wilnie, gdzie służył początkowo jako dowódca plutonu w 4. szwadronie. W połowie 1936 r. otrzymał stanowisko dowódcy 2. szwadronu (w marcu 1937 r. awansowano go do stopnia porucznika).

W szeregach 4. Pułku Ułanów uczestniczył w wojnie obronnej 1939 r. w składzie Wileńskiej Brygady Kawalerii (Armia „Prusy"), przechodząc szlak bojowy od Piotrkowa Trybunalskiego po Majdan Sopocki na Zamojszczyźnie i Medykę pod Przemyślem....