Polak ma wolne

źródło: NAC

Polski samochód osobowy Ralf-Stetysz (skrót od: Rolniczo Automobilowo-Lotnicza Fabryka Stefana Tyszkiewicza) produkowany w latach 1924–1929. W środku z laską: hrabia Stefan Tyszkiewicz.

źródło: NAC

Przedwojenna Jurata (kurort założono w 1928 r.). Plażowicze podczas wypoczynku mogli skorzystać z drewnianego deptaka, wiklinowych koszy oraz stołu do ping-ponga.

W XX wieku modele spędzania wolnego czasu w Polsce wynikały wprost z konstrukcji ustrojowych oraz skali zbiorowej i indywidualnej wolności obywateli.

W porównaniu z historią polityczną, gospodarczą, militarną czy nawet historią sztuki, historia czasu wolnego traktowana jest, co tu ukrywać, po macoszemu. Jakby sama kategoria kryła w sobie pułapkę rozleniwienia, wyłączenia z nurtu zdarzeń istotnych, jak gdyby „wywczas" był w rzeczywistości poza czasem historycznym i niczego do obrazu dziejów wnieść nie mógł. Dopiero w ostatnich dekadach, dzięki szczęśliwemu splotowi badań nad kulturą z refleksją historyczną, trochę przy okazji pochylenia się nad codziennością w roli źródła wiedzy o człowieku, doceniona została ranga poznawcza tego, jak ludzie odpoczywają, gdy nie pracują, nie wytwarzają, nie prowadzą wojen i nie rządzą. Ukryty w cieniu fragment kalendarza został wydobyty i ujawnił bogactwo treści, kontekstów i odniesień do wszystkich innych sfer życia społecznego, dał się poznać jako wiele mówiący składnik, właściwie jako zwierciadło epok.

Epoki pojawiają się tu w liczbie mnogiej, bo też zależnie od ich kształtu zmieniały się możliwości i okoliczności wypoczywania. W polskim XX w. modele spędzania wolnego czasu wynikały wprost z konstrukcji ustrojowych oraz skali zbiorowej i indywidualnej wolności obywateli. Pomińmy początek stulecia, gdy państwa polskiego wciąż na mapach nie było, ponieważ zakres swobód trzeba byłoby podzielić...