Zabezpieczenie a zasady współżycia społecznego

Umowa naruszająca zasady uczciwego obrotu oraz lojalności wobec kontrahenta może być uznana za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 k.c.), w razie braku wystąpienia wyzysku lub niepowstania wszystkich jego przesłanek (art. 388 § 1 k.c.).

Tak uznał Sąd Najwyższy w wyroku z 31 marca 2016 r., IV CSK 372/15.

Powódka zawarła z pozwanym (w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej) umowę pożyczki na kwotę 73.000 zł, która miała zostać zwrócona wraz z odsetkami i prowizją w łącznej kwocie 80.000 zł w terminie do 1 lutego 2013 r. W celu zabezpieczenia przysługującej pozwanemu wierzytelności z tytułu umowy pożyczki strony w tym samym dniu zawarły w formie aktu notarialnego umowę przeniesienia na pozwanego własności lokalu mieszkalnego, będącego własnością powódki, którego wartość określiły na kwotę 120.000 zł. Pozwany zobowiązał się do powrotnego przeniesienia na rzecz powódki prawa własności lokalu pod warunkiem terminowego zwrotu pożyczki wraz z odsetkami i prowizją. Wobec niewywiązania się przez powódkę z umowy pożyczki pozwany poinformował o skorzystaniu z zabezpieczenia przez zatrzymanie nieruchomości na własność. Następnie wystawił lokal na sprzedaż za kwotę 140.000 zł. Jednocześnie nie zaoferował powódce żadnego rozliczenia. Powódka wystąpiła przeciwko pozwanemu o ustalenie nieważności, ewentualnie unieważnienie umowy przeniesienia własności nieruchomości na zabezpieczenie.

Sąd rejonowy oddalił...