Rząd zrobił, co trzeba

autor zdjęcia: Leszek Łożyński

źródło: reporter

O tym, że powszechna własność państwowa nie służy wcale społeczeństwu i konsumentowi, przekonali się wszyscy, którzy żyli w PRL. Uznaliśmy, że państwo powinno generalnie wycofać się z prowadzenia bezpośredniej działalności gospodarczej. Na zdjęciu ze stycznia 1990 r. członkowie rządu Tadeusza Mazowieckiego, współtwórcy planu reform gospodarczych, tzw. planu Balcerowicza, od lewej: Tadeusz Syryjczyk, Jerzy Koźmiński, Stefan Kawalec i Leszek Balcerowicz

Na tle tego, co robiły inne kraje, nasz program tarcz należy ocenić jako niezłe rozwiązanie. Istotne jest, że został dość szybko uruchomiony i sprawnie przeprowadzony przez Polski Fundusz Rozwoju - mówi Stefan Kawalec, ekonomista, wiceminister finansów w latach 90.

Plus Minus: Państwo bierze się do przekopu Mierzei Wiślanej, coraz mocniej wchodzi w sektor bankowy, mówi się nawet o powołaniu państwowego holdingu spożywczego. Skąd te ciągoty do powrotu własności państwowej w gospodarce? Czy to jakaś tęsknota za PRL?

Spór o rolę państwa w gospodarce jest w ostatnim stuleciu żywy w całym świecie zachodnim. Dominujące opinie na ten temat zmieniają się w różnych kierunkach i występuje dość spore pomieszanie poglądów.

Pan jest jednym z twórców naszej transformacji. Dlaczego w 1989 roku uznaliście w rządzie, że najlepszy model transformacji to będzie pozbycie się własności państwowej. Czy to wynikało z modelu obowiązującego na świecie czy z czegoś więcej?

Wynikało to, po pierwsze, z doświadczeń gospodarki socjalistycznej opartej na ideologicznej tezie o wyższości własności państwowej. O tym, że powszechna własność państwowa nie służy wcale społeczeństwu i konsumentowi, przekonali się wszyscy, którzy żyli w PRL. Po drugie, znaliśmy z literatury doświadczenia kilkudziesięciu lat funkcjonowania przedsiębiorstw państwowych w krajach o gospodarce rynkowej. Duże sektory firm państwowych w kluczowych branżach gospodarki występowały bowiem w II połowie XX wieku w wielu państwach Europy Zachodniej i w krajach Trzeciego Świata. Ciekawe, że nie było tego nigdy na większą skalę ani w Niemczech, ani w USA. Natomiast w...