Nobel za sekrety materii

źródło: Rzeczpospolita

Nagrodą podzielą się trzej naukowcy – David Thouless, Duncan Haldane i Michael Kosterlitz – za badania nad egzotycznymi stanami materii.

Królewska Szwedzka Akademia Nauk przyznała te najważniejsze wyróżnienia naukowe świata za „teoretyczne odkrycia w dziedzinie topologicznych przejść fazowych oraz topologicznych faz materii". Ale jakby zgadując, że dla niefizyka będą to pojęcia niezrozumiałe, od razu wyjaśnia: „Ci naukowcy odkryli sekrety materii egzotycznej. Otworzyli drzwi do świata, w którym materia może przyjmować dziwne stany (...) nadprzewodnictwa czy nadciekłości".

Nagroda (w wymiarze finansowym to 8 mln koron, 850 tys. euro) zostanie podzielona na trzy części. W oczach członków Komitetu Noblowskiego największe zasługi na tym polu ma David J. Thouless, któremu przyznano połowę tegorocznej Nagrody Nobla. Druga połowa zostanie podzielona równo między Duncana Haldane'a i Michaela Kosterlitza.

Matematyka skrajności

– Teoretyczne prace tegorocznych laureatów pozwoliły odkryć zupełnie nowe zasady zachowania materii, które da się opisać dzięki matematycznej koncepcji topologii – tłumaczy prof. Nils Martensson, przewodniczący Komitetu.

Topologia zajmuje się badaniem właściwości, które pozostają niezmienne nawet po radykalnej deformacji obiektów (można je zginać i ściskać, ale nie rozrywać). To właśnie koncepcje przeniesione z topologii – czystej matematyki – umożliwiły opis zjawisk fizycznych występujących w materii w skrajnych warunkach,...