Trudno rozliczyć składki opłacone za pracownika

Skutki uregulowania przez pracodawcę zaległości na ubezpieczenie społeczne, które powinien sfinansować pracownik, wciąż są niejasne. Powodem jest rozbieżność stanowisk fiskusa i orzecznictwa.

O ile nadpłata składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy czy zawartych umów cywilnoprawnych nie budzi w praktyce większych wątpliwości, o tyle sytuacja niedopłaty składek rodzi kilka istotnych pytań.

Z taką niedopłatą najczęściej mamy do czynienia wskutek:

∑ przekształcenia umowy o dzieło (która nie stanowi tytułu do ubezpieczeń społecznych) w umowę o pracę (stanowiącą podstawę ubezpieczeń społecznych),

∑ konieczności oskładkowania wynagrodzenia/składników wynagrodzenia (najczęściej w wyniku kontroli ZUS, a następnie decyzji administracyjnej).

Postępowanie pracodawców na tle tych przypadków przybiera różne formy. Jeżeli nałożymy na to różne reakcje pracowników i niejednolite stanowisko organów podatkowych, to mamy sytuację, która dostarcza wielu wątpliwości.

Rola płatnika

Bez wątpienia płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne pracowników jest pracodawca (art. 17 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych; tekst jedn. DzU z 2019 r., poz. 300 ze zm.; dalej: ustawa systemowa). Zatem to na nim w pierwszej kolejności ciąży obowiązek naliczenia i odprowadzenia zaległych składek na te ubezpieczenia. Dalej – w zależności od rozwoju wypadków – pracodawca żąda zwrotu poniesionych składek...