Wielki Polak i jego epoka
Czy Józef Piłsudski był wyjątkowy tylko na naszą, lokalną – parafialną rzec by można – skalę, czy też wyrastał ponad litewskie opłotki? A jeśli tak, to jak wysoko? Porównajmy późniejszego Naczelnika do innych bohaterów swego czasu. Co osiągnął? Jakie były źródła inspiracji jego poczynań?
Czy istotnie przerasta Piłsudski niemal wszystkich współczesnych? Po zakończeniu wielkiej wojny najbardziej znanymi w świecie postaciami byli Ferdynand Foch czy David Lloyd George. Zyskali rozgłos prawdziwie światowy. Ale przecież nie wskrzeszali swych ojczyzn, a co najwyżej obronili je przed obcą agresją. Istnienie Francji czy Anglii jako suwerennych państw nigdy nie było zagrożone, można było się raczej obawiać upokarzającego pokoju w przypadku zwycięstwa Niemiec w I wojnie światowej.
Masaryk, Horthy, Lenin
A jak wygląda porównanie z przywódcami nowo powołanych państw? Także i tu Piłsudski znajduje się w czołówce. Bo przecież Tomasz G. Masaryk odbudował republikę czesko-słowacką z ogromną pomocą Francji i życzliwością Rosji, białej i czerwonej, oraz bez konieczności prowadzenia wyniszczającej wojny czy powstań, jak te na naszym Śląsku. Nie był też wojskowym. Mało tego, pozostawił po swej śmierci państwo z endemicznie wrogimi mniejszościami, bez skutecznej polityki zagranicznej i co najgorsze bez idei państwowej. W kształcie w jakim powstała, Czechosłowacja była skazana na los, jaki spotkał ją w Monachium w 1938 roku. Bohater odrodzenia państwowości czeskiej nie był więc mężem na skalę Piłsudskiego.
Weźmy na przykład Hortheygo. On też był raczej reakcją na zagrożenie komunistyczne, na Węgierską Republikę Rad Beli Kuna aniżeli inspirującym rodaków liderem i...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta