Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

Wielki Polak i jego epoka

05 lutego 2009 | Polska Piłsudskiego | Janusz Cisek
M. Grużewski „Apoteoza Józefa Piłsudskiego”, karta pocztowa
źródło: Kolekcja Prywatna
M. Grużewski „Apoteoza Józefa Piłsudskiego”, karta pocztowa
Tomasz Masaryk
źródło: Corbis
Tomasz Masaryk
Włodzimierz Lenin
źródło: Corbis
Włodzimierz Lenin
Miklos Horthy
źródło: AP
Miklos Horthy
Józef Stalin i towarzysze z politbiura
źródło: AP
Józef Stalin i towarzysze z politbiura
Posterunek rosyjskiej straży granicznej w Modrzejowie, w „trójkącie trzech cesarzy”. Karta pocztowa
źródło: Kolekcja Prywatna
Posterunek rosyjskiej straży granicznej w Modrzejowie, w „trójkącie trzech cesarzy”. Karta pocztowa
Adolf Hitler
źródło: AP
Adolf Hitler
Cesarz Napoleon dekoruje Legią Honorową Andrzeja Niegolewskiego, rannego pod Somosierrą
źródło: Muzeum Wojska Polskiego
Cesarz Napoleon dekoruje Legią Honorową Andrzeja Niegolewskiego, rannego pod Somosierrą
Powstańcza partia w puszczy litewskiej. Ilustracja z prasy francuskiej
źródło: Muzeum Wojska Polskiego
Powstańcza partia w puszczy litewskiej. Ilustracja z prasy francuskiej
Karl Gustaf Mannerheim
źródło: Muzeum Wojska Polskiego
Karl Gustaf Mannerheim
Jedna z pierwszych prac historycznych Piłsudskiego
źródło: Archiwum „Mówią Wieki"
Jedna z pierwszych prac historycznych Piłsudskiego
Cesarz Mutsuhito (Meiji) w parlamencie japońskim. Rysunek Goto Yoshikage
źródło: Muzeum Wojska Polskiego
Cesarz Mutsuhito (Meiji) w parlamencie japońskim. Rysunek Goto Yoshikage
Widok Wilna ok. 1863 roku. Ilustracja z prasy francuskiej
źródło: Archiwum „Mówią Wieki"
Widok Wilna ok. 1863 roku. Ilustracja z prasy francuskiej
Giuseppe Garibald
źródło: Corbis
Giuseppe Garibald
Michał Murawiew „Wieszatiel”, gubernator wileński
źródło: Muzeum Wojska Polskiego
Michał Murawiew „Wieszatiel”, gubernator wileński
Egzekucja powstańców skazanych na śmierć przez Murawiewa
źródło: Muzeum Wojska Polskiego
Egzekucja powstańców skazanych na śmierć przez Murawiewa
Tarcza z wizerunkami herbów Korony, Litwy i Rusi
źródło: Muzeum Wojska Polskiego
Tarcza z wizerunkami herbów Korony, Litwy i Rusi
Orzeł z wawelskiej krypty, w której spoczywa Józef Piłsudski
źródło: Archiwum „Mówią Wieki"
Orzeł z wawelskiej krypty, w której spoczywa Józef Piłsudski

Czy Józef Piłsudski był wyjątkowy tylko na naszą, lokalną – parafialną rzec by można – skalę, czy też wyrastał ponad litewskie opłotki? A jeśli tak, to jak wysoko? Porównajmy późniejszego Naczelnika do innych bohaterów swego czasu. Co osiągnął? Jakie były źródła inspiracji jego poczynań?

Czy istotnie przerasta Piłsudski niemal wszystkich współczesnych? Po zakończeniu wielkiej wojny najbardziej znanymi w świecie postaciami byli Ferdynand Foch czy David Lloyd George. Zyskali rozgłos prawdziwie światowy. Ale przecież nie wskrzeszali swych ojczyzn, a co najwyżej obronili je przed obcą agresją. Istnienie Francji czy Anglii jako suwerennych państw nigdy nie było zagrożone, można było się raczej obawiać upokarzającego pokoju w przypadku zwycięstwa Niemiec w I wojnie światowej.

Masaryk, Horthy, Lenin

A jak wygląda porównanie z przywódcami nowo powołanych państw? Także i tu Piłsudski znajduje się w czołówce. Bo przecież Tomasz G. Masaryk odbudował republikę czesko-słowacką z ogromną pomocą Francji i życzliwością Rosji, białej i czerwonej, oraz bez konieczności prowadzenia wyniszczającej wojny czy powstań, jak te na naszym Śląsku. Nie był też wojskowym. Mało tego, pozostawił po swej śmierci państwo z endemicznie wrogimi mniejszościami, bez skutecznej polityki zagranicznej i co najgorsze bez idei państwowej. W kształcie w jakim powstała, Czechosłowacja była skazana na los, jaki spotkał ją w Monachium w 1938 roku. Bohater odrodzenia państwowości czeskiej nie był więc mężem na skalę Piłsudskiego.

Weźmy na przykład Hortheygo. On też był raczej reakcją na zagrożenie komunistyczne, na Węgierską Republikę Rad Beli Kuna aniżeli inspirującym rodaków liderem i...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Brak okładki

Wydanie: 8235

Spis treści
Zamów abonament