Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

W obronie koniecznej

04 maja 2011 | Żołnierze wyklęci | Kazimierz Krajewski
Por. Stanisław  Kociszewski „Plon”, „Górka”, komendant  Obwodu ROAK Pułtusk, zamordowany  w więzieniu praskim  15 lipca 1946 r.
źródło: Ze zbiorów dr K. Kacprzaka
Por. Stanisław Kociszewski „Plon”, „Górka”, komendant Obwodu ROAK Pułtusk, zamordowany w więzieniu praskim 15 lipca 1946 r.
Oddział samoobrony Obwodu ROAK Przasnysz, dowodzony przez ppor. Zacheusza  W. Nowowiejskiego „Jeża” (czwarty od lewej stoi „Jeż”)
źródło: ze zbiorów KK i TŁ
Oddział samoobrony Obwodu ROAK Przasnysz, dowodzony przez ppor. Zacheusza W. Nowowiejskiego „Jeża” (czwarty od lewej stoi „Jeż”)
Patrol z oddziału  samoobrony „Jeża”  (od lewej: Zdzisław  Sobierajski „Czesław”, Jan Sobierajski „Hrtabia” i Tadeusz Moszczyński „Feliks”)
źródło: ze zbiorów KK i TŁ
Patrol z oddziału samoobrony „Jeża” (od lewej: Zdzisław Sobierajski „Czesław”, Jan Sobierajski „Hrtabia” i Tadeusz Moszczyński „Feliks”)
Żołnierze  przasnyskiego  oddziału ROAK „Jeża” (pierwszy z lewej  Tadeusz Moszczyński „Feliks”)
źródło: ze zbiorów KK i TŁ
Żołnierze przasnyskiego oddziału ROAK „Jeża” (pierwszy z lewej Tadeusz Moszczyński „Feliks”)
Franciszek  Adamkiewicz „Piorun”  z oddziału „Trzynastki”, poległ 22 lipca 1945 r.  w walce z NKWD w Lipie
źródło: udostępnione przez W. Łukaszewskiego
Franciszek Adamkiewicz „Piorun” z oddziału „Trzynastki”, poległ 22 lipca 1945 r. w walce z NKWD w Lipie
Tadeusz Chodkowski „Kartacz” z oddziału „Trzynastki”, poległ  22 lipca 1945 r. w walce z NKWD w Lipie
źródło: udostępnione przez W. Łukaszewskiego
Tadeusz Chodkowski „Kartacz” z oddziału „Trzynastki”, poległ 22 lipca 1945 r. w walce z NKWD w Lipie
Cmentarz  w Jednorożcu  – mogiła żołnierzy ROAK poległych w walce  z NKWD
źródło: udostępnione przez W. Łukaszewskiego
Cmentarz w Jednorożcu – mogiła żołnierzy ROAK poległych w walce z NKWD
Dokumwnt, którym posługiwał się por. Stanisław Rożek „Przebój”, „Zych”,  komendant Inspektoratu Mazowieckiego ROAK
źródło: IPN
Dokumwnt, którym posługiwał się por. Stanisław Rożek „Przebój”, „Zych”, komendant Inspektoratu Mazowieckiego ROAK
Kazimierz Artyfikiewicz „Trzynastka”, dowódca oddziału  samoobrony Obwodu ROAK Przasnysz, poległ w walce z NKWD  22 lipca 1945 r.  we wsi Lipa
źródło: udostępnione przez W. Łukaszewskiego
Kazimierz Artyfikiewicz „Trzynastka”, dowódca oddziału samoobrony Obwodu ROAK Przasnysz, poległ w walce z NKWD 22 lipca 1945 r. we wsi Lipa

Mazowiecką organizację AK ogarnął proces głębokiego rozpadu. Pustka, jaka się wówczas wytworzyła, wypełniona została na szczęście dość szybko. Na „gruzach” pozostałych po AK wyłoniło się kilka organizacji posługujących się nazwami Samoobrona Społeczna, Druga AK, a także swymi kryptonimami z czasów okupacji niemieckiej

 

Pomimo wydanych wcześniej rozkazów nakazujących, w sytuacji konfrontacyjnej z wkraczającymi wojskami sowieckimi, ponowne przejście do konspiracji, ośrodki kierownicze Podokręgu „Północnego" i część podległych im struktur terenowych nie ostały się w momencie próby. W momencie wkraczania Armii Czerwonej komendant podokręgu zwolnił swych podkomendnych z przysięgi, wydał rozkaz o rozformowaniu podległych sobie struktur i zakończeniu działalności. Jego decyzja zbiegła się z ogłoszeniem rozkazu gen. Leopolda Okulickiego „Niedźwiadka" z 19 stycznia 1945 r., mówiącego o rozwiązaniu Armii Krajowej.

Komendant podokręgu posunął się jednak tak daleko, że pozwolił swym podkomendnym na wstępowanie do armii Berlinga i podejmowanie zatrudnienia w instytucjach reżimowych – co z reguły, prócz wprowadzania „wtyczek" organizacyjnych do tych struktur, było zabronione przez władze wojskowe i cywilne Polskiego Państwa Podziemnego. Wszystko to działo się w sytuacji, w której po upadku Powstania Warszawskiego Komendy Obszaru i Okręgu Warszawskiego AK nie wznowiły już działalności. W efekcie w podokręgach „Zachodnim" i „Północnym" istniejące dotychczas ośrodki dowódcze AK uległy samorozwiązaniu, a oficerowie w znacznej części zniknęli z powierzonego sobie ongiś terenu. Mazowiecką organizację AK ogarnął proces głębokiego rozpadu. Pustka, jaka się wówczas...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Brak okładki

Wydanie: 8918

Spis treści

Pierwsza strona

Zamów abonament