Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

„Groźny” i jego żołnierze

04 maja 2011 | Żołnierze wyklęci | Jerzy Bednarek
Eugeniusz Kokolski „Groźny” (na fotografii pierwszy z prawej)
źródło: AIPN
Eugeniusz Kokolski „Groźny” (na fotografii pierwszy z prawej)
Stanisław Buda „Orzeł”
źródło: IPN
Stanisław Buda „Orzeł”
Żołnierze oddziału „Groźnego” jesienią 1945 r. Na samym dole od lewej leżą: Tadeusz Moszczyński „Szczur”, Bolesław Kamiński „Sor”, Roman Dawicki  „Jastrząb”. Powyżej nich (w drugim rzędzie)  od lewej: NN, Tadeusz  Michalski „Ryś”, Feliks  Lisowski „Stawa”, Edward Tuszyński  „Jaskółka” (w kapeluszu), Stanisław Buda „Orzeł”, Eugeniusz Kokolski „Groźny”, Józef  Burzyński „Żbik”  (z akordeonem),  Edward Kmieciak „Słoń”
źródło: udostępnione autorowi przez Tadeusza Michalskiego
Żołnierze oddziału „Groźnego” jesienią 1945 r. Na samym dole od lewej leżą: Tadeusz Moszczyński „Szczur”, Bolesław Kamiński „Sor”, Roman Dawicki „Jastrząb”. Powyżej nich (w drugim rzędzie) od lewej: NN, Tadeusz Michalski „Ryś”, Feliks Lisowski „Stawa”, Edward Tuszyński „Jaskółka” (w kapeluszu), Stanisław Buda „Orzeł”, Eugeniusz Kokolski „Groźny”, Józef Burzyński „Żbik” (z akordeonem), Edward Kmieciak „Słoń”
Żołnierze oddziału „Groźnego” jesienią 1945 r. Od lewej strony stoją: Henryk Karpiński „Tarzan”,  Feliks Lisowski „Stawa”, Bolesław Kamiński „Sor”, Józef Burzyński „Żbik” (w tle), Eugeniusz Kokolski „Groźny”, Marian Gołek „Sokół”
źródło: udostępnione autorowi przez Tadeusza Michalskiego
Żołnierze oddziału „Groźnego” jesienią 1945 r. Od lewej strony stoją: Henryk Karpiński „Tarzan”, Feliks Lisowski „Stawa”, Bolesław Kamiński „Sor”, Józef Burzyński „Żbik” (w tle), Eugeniusz Kokolski „Groźny”, Marian Gołek „Sokół”
Pierwsze strony  książki ewidencyjnej oddziału „Groźnego”. Oprócz wykazu żołnierzy zawiera ona także  53 rozkazy dowódcy oddziału (ostatni datowany na 23 stycznia 1946 r.)
źródło: dokument z zasobu Oddziału IPN w Poznaniu
Pierwsze strony książki ewidencyjnej oddziału „Groźnego”. Oprócz wykazu żołnierzy zawiera ona także 53 rozkazy dowódcy oddziału (ostatni datowany na 23 stycznia 1946 r.)
Stanisław Przybylak „Marianna” (1909 – 1953) ostatni żołnierz „Groźnego”, który  poniósł śmierć z rąk funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa. Żołnierz września 1939 r.,  akowiec, dezerter z MO
źródło: Archiwum
Stanisław Przybylak „Marianna” (1909 – 1953) ostatni żołnierz „Groźnego”, który poniósł śmierć z rąk funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa. Żołnierz września 1939 r., akowiec, dezerter z MO

„Wszyscy byli w mundurach oraz byli uzbrojeni w karabiny oraz granaty, mieli na sobie różne plecaki oraz mapniki. Wszyscy byli w młodym wieku. Jedni z nich byli zadowoleni, a drudzy natomiast ponurzy i smutni, wołali jeść chociaż chleba z masłem” – tak o żołnierzach „Groźnego” opowiadała jedna z mieszkanek wsi, w której się zatrzymali

 

Oddział partyzancki „Groźnego" działał od sierpnia 1945 r. do marca 1946 r. na obszarze województw łódzkiego i poznańskiego. Został utworzony od podstaw przez dwóch podoficerów Wojskowego Sądu Okręgowego w Łodzi – dowódcę warty sierż. Eugeniusza Kokolskiego oraz pracownika sekretariatu kpr. Stanisława Budę. Do końca swojego istnienia oddział pozostał samodzielny i niezależny od jakiejkolwiek innej nadrzędnej struktury konspiracyjnej, choć wielu jego członków było związanych w okresie okupacji z Armią Krajową. Dlatego oddział posługiwał się najczęściej nazwą: Dowództwo AK por. Groźnego. Przez jego szeregi przewinęło się łącznie ok. 200 partyzantów.

Geneza oddziału sięga maja 1945 r. Wtedy właśnie Kokolski („Groźny") i Buda („Orzeł") z grupą kilku znajomych założyli w Łodzi nielegalną organizację, którą nazwali „Niepodległość". Nie godząc się na wprowadzaną w kraju komunistyczną dyktaturę, konspiratorzy zamierzali nawiązać współpracę z polskim rządem w Londynie i planowali przeprowadzenie ucieczki do Europy Zachodniej. Po kilku spotkaniach organizacyjnych, w sierpniu 1945 r., dziewięciu członków „Niepodległości" podjęło ostatecznie decyzję o utworzeniu oddziału zbrojnego, który podjąłby czynną walkę z komunistami z nadzieją, że w niedalekiej przyszłości i tak dojdzie do zbrojnego konfliktu między Związkiem...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Brak okładki

Wydanie: 8918

Spis treści

Pierwsza strona

Zamów abonament