Jedna nierzetelna faktura i dwa wyroki skazujące?

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stoi na stanowisku, że za czyn może zostać wymierzona tylko jedna kara o charakterze represyjnym.

Jedną z podstawowych zasad państwa prawa – a zarazem prawem człowieka – jest zasada ne bis in idem. Oznacza ona, że nie można być dwukrotnie ukaranym za ten sam czyn. Kluczowe jest tu ostatnie słowo: „czyn” w języku prawniczym ma inne znaczenie niż „przestępstwo". Czyn to zdarzenie historyczne, a mówiąc prościej – sposób, w jaki dana osoba zachowała się w określonym czasie. Dopiero jeśli w wyniku oceny prawnej czyn zostanie uznany za zabroniony, staje się przestępstwem, za które grozi kara. Zasada ne bis in idem oznacza, że jeden czyn może zostać oceniony jako przestępstwo tylko raz, a jego sprawca może zostać ukarany tylko w jednym postępowaniu o charakterze karnym. Po wydaniu wyroku skazującego nie można zatem otwierać nowego postępowania w sprawie za ten sam czyn i wymierzać jeszcze jednej kary. Nie dopuszcza się tzw. „procesu dodatkowego”. Zdawałoby się, że od reguły ne bis in idem w państwie prawa nie może być wyjątków. Te jednak istnieją.

Nierzetelne faktury

Mówiąc w uproszczeniu w polskim prawie funkcjonują dwa kodeksy karne. Jeden „zwykły” opisujący tzw. przestępstwa powszechne zwane też pospolitymi takie jak np. kradzież. Drugi, kodeks karny skarbowy, stanowi zbiór przestępstw związanych z prawem podatkowym, prowadzących do uszczuplenia należności publicznoprawnych. Ten drugi kodeks zawiera regulację – tzw. zbieg idealny przestępstw – pozwalającą...