Matematyk z bombą
„Wiem, jak to zrobić”. „Co zrobić?” – zapytałam. „Superbombę” – odpowiedział. „To zupełnie nowy pomysł. Zmieni bieg historii”. Tak Francoise Ulam zapamiętała rozmowę z mężem Stanisławem Ulamem
Pierwszego w historii wybuchu bomby termojądrowej Amerykanie dokonali 1 listopada 1952 na atolu Eniwetok w archipelagu wysp Marshalla na Pacyfiku. Siła eksplozji odpowiadała około 700 bombom zrzuconym na Hiroszimę.
Eksplozja przeszła do historii pod kryptonimem „Ivy Mike”. Była generalną próbą koncepcji broni termojądrowej znanej jako Teller-Ulam design. Edward Teller i Stanisław Ulam, podpisani pod wnioskiem patentowym, urodzili się na terenie Austro-Węgier. Teller – fizyk – w roku
1908 w węgierskim Budapeszcie, Ulam w 1909 roku w polskim Lwowie. 19 kwietnia minęła setna rocznica urodzin Ulama. Mimo że był jednym z najwybitniejszych polskich naukowców, rocznica przeszła bez echa.
Stanisław Ulam pochodził ze spolonizowanej rodziny żydowskiej, która – jak sam pisze we wspomnieniach „Przygody matematyka” (polskie wydanie Prószyński i S-ka 1996) – przybyła trzy pokolenia wcześniej z Wenecji.
Ulam chciał zostać inżynierem, w 1927 roku rozpoczął studia na Politechnice Lwowskiej. W tajniki matematycznego myślenia wciągnęli go wybitni uczeni szkoły lwowskiej: Kazimierz Kuratowski, Stanisław Mazur i Stefan Banach. Ulam wspomina godziny spędzone przy stoliku Kawiarni Szkockiej, gdzie matematycy dyskutowali nad kartką papieru z wypisaną funkcją czy zadaniem. Zagadnienia, które rozwiązywali uczestnicy tych dyskusji, wpisywali do grubego notatnika – w ten sposób...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta